Mầm móng bệnh Alzheimer

 Ngày nay, nhìn chung, bệnh nhân chỉ được chẩn đoán mắc bệnh  Alzheimer sau khi họ biểu hiện các dấu hiệu rõ ràng của bệnh, chẳng hạn như mất trí nhớ. Vào thời điểm đó, các lựa chọn điều trị tốt nhất chỉ đơn giản là làm chậm sự tiến triển của các triệu chứng.

Nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng mầm mống của bệnh Alzheimer đã được gieo trồng nhiều năm - thậm chí nhiều thập kỷ - sớm hơn, rất lâu trước khi các biểu hiện suy giảm nhận thức xuất hiện khiến cho việc chẩn đoán trở nên khả thi. Những hạt đó là các protein beta amyloid sắp xếp sai và kết tụ lại với nhau, tạo thành các tập hợp nhỏ gọi là oligomers. Theo thời gian, thông qua một quá trình mà các nhà khoa học vẫn đang cố gắng tìm hiểu, những oligomer beta amyloid "độc hại" đó được cho là sẽ phát triển thành bệnh Alzheimer.

Một nhóm do các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington đứng đầu đã phát triển một thử nghiệm trong phòng thí nghiệm có thể đo mức amyloid beta oligomers trong các mẫu máu. Như họ báo cáo trong một bài báo xuất bản vào tuần ngày 5 tháng 12 trong Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia , thử nghiệm của họ - được biết đến với tên viết tắt SOBA - có thể phát hiện oligomers trong máu của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer, nhưng không phải ở hầu hết mọi người. thành viên của một nhóm kiểm soát không có dấu hiệu suy giảm nhận thức tại thời điểm lấy mẫu máu.

Tuy nhiên, SOBA đã phát hiện oligomers trong máu của 11 cá nhân từ nhóm đối chứng. Hồ sơ kiểm tra tiếp theo đã có sẵn cho 10 người trong số những người này và tất cả đều được chẩn đoán nhiều năm sau đó bị suy giảm nhận thức nhẹ hoặc bệnh lý não phù hợp với bệnh Alzheimer. Về cơ bản, đối với 10 cá nhân này, SOBA đã phát hiện ra các oligome độc hại trước khi các triệu chứng xuất hiện.

"Điều mà các bác sĩ lâm sàng và các nhà nghiên cứu mong muốn là một xét nghiệm chẩn đoán bệnh Alzheimer đáng tin cậy - và không chỉ là một xét nghiệm xác nhận chẩn đoán bệnh Alzheimer, mà còn là một xét nghiệm có thể phát hiện các dấu hiệu của bệnh trước khi suy giảm nhận thức xảy ra. Điều đó rất quan trọng đối với sức khỏe của mỗi cá nhân và cho tất cả các nghiên cứu về cách các oligome độc hại của beta amyloid tiếp tục và gây ra thiệt hại mà chúng gây ra," tác giả chính Valerie Daggett, giáo sư kỹ thuật sinh học của UW và là giảng viên tại Viện Khoa học & Kỹ thuật Phân tử của UW cho biết. "Những gì chúng tôi chỉ ra ở đây là SOBA có thể là cơ sở của một thử nghiệm như vậy."

SOBA, viết tắt của xét nghiệm liên kết oligome hòa tan, khai thác một đặc tính độc đáo của oligome độc hại. Khi các protein beta amyloid bị gấp sai khớp bắt đầu kết tụ lại thành các oligomer, chúng tạo thành một cấu trúc được gọi là tấm alpha. Các bảng alpha thường không được tìm thấy trong tự nhiên và nghiên cứu trước đây của nhóm Daggett đã chỉ ra rằng các bảng alpha có xu hướng liên kết với các bảng alpha khác. Trọng tâm của SOBA là một tấm alpha tổng hợp do nhóm của cô ấy thiết kế có thể liên kết với các oligomer trong các mẫu dịch não tủy hoặc máu. Sau đó, thử nghiệm sử dụng các phương pháp tiêu chuẩn để xác nhận rằng các oligome gắn trên bề mặt thử nghiệm được tạo thành từ các protein beta amyloid.

Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm SOBA trên các mẫu máu của 310 đối tượng nghiên cứu, những người trước đó đã lấy mẫu máu của họ và một số hồ sơ y tế của họ để phục vụ cho nghiên cứu về bệnh Alzheimer. Vào thời điểm lấy mẫu máu, các đối tượng được ghi nhận là không có dấu hiệu suy giảm nhận thức, suy giảm nhận thức nhẹ, bệnh Alzheimer hoặc một dạng sa sút trí tuệ khác.

SOBA đã phát hiện oligomers trong máu của những người bị suy giảm nhận thức nhẹ và bệnh Alzheimer từ trung bình đến nặng. Trong 53 trường hợp, chẩn đoán bệnh Alzheimer của đối tượng nghiên cứu đã được xác minh sau khi khám nghiệm tử thi -- và mẫu máu của 52 người trong số họ, được lấy nhiều năm trước khi họ qua đời, có chứa oligomer độc hại.

SOBA cũng phát hiện oligomers ở những thành viên của nhóm kiểm soát, những người mà hồ sơ cho thấy sau đó bị suy giảm nhận thức nhẹ. Các mẫu máu từ các cá nhân khác trong nhóm đối chứng không bị suy yếu thiếu các oligomer độc hại.

Nhóm của Daggett đang làm việc với các nhà khoa học tại AltPep, một công ty phụ của UW, để phát triển SOBA thành một xét nghiệm chẩn đoán cho oligomers. Trong nghiên cứu, nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra rằng SOBA có thể dễ dàng được sửa đổi để phát hiện các oligomer độc hại của một loại protein khác có liên quan đến bệnh Parkinson và chứng mất trí nhớ thể Lewy.

Daggett cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra rằng nhiều bệnh ở người có liên quan đến sự tích tụ của các oligomer độc hại hình thành nên các cấu trúc tấm alpha này. "Không chỉ bệnh Alzheimer, mà cả bệnh Parkinson, bệnh tiểu đường loại 2, v.v. SOBA đang chọn cấu trúc bảng alpha độc đáo đó, vì vậy chúng tôi hy vọng rằng phương pháp này có thể giúp chẩn đoán và nghiên cứu nhiều bệnh 'gắn nhầm protein' khác."

Daggett tin rằng xét nghiệm này có nhiều tiềm năng hơn nữa.

Bà nói: “Chúng tôi tin rằng SOBA có thể hỗ trợ xác định những cá nhân có nguy cơ mắc bệnh hoặc đang ủ bệnh, cũng như dùng để đánh giá hiệu quả điều trị nhằm hỗ trợ phát triển các phương pháp điều trị sớm cho bệnh Alzheimer.

Nguồn: sciencedaily